روانشناسي نوين

با انواع اعتياد رفتاري آشنا شويد

اعتياد رفتاري به انگليسي Behavioral addiction است كه به مواد خاصي وابسته نمي باشد بلكه وابستگي به برخي از رفتارها مانند قمار، خريد، سكس، بازي و امثال اين ها مي باشد. اين نوع اعتياد اثراتي مانند اعتياد به مواد مخدر را به همراه دارد.

به عنوان مثال شخص نسبت به اين رفتارها تحمل پيدا كرده و براي اين كه لذت دفعه قبلي را تجربه كند بايد با شدت و ميزان بيشتري اين رفتارها را انجام دهد و همين مسئله باعث شدت يافتن اعتياد او مي شود.

اعتياد رفتاري با عوارض و آسيب هايي همراه مي باشد كه بر جنبه هاي مختلف زندگي فرد اثر مي گذارد و براي كنترل و درمان اين اعتياد رفتاري نياز به مداخلات حرفه اي و مشاوره روانشناسي مي باشد.

در اين مقاله به بررسي انواع اعتياد رفتاري، علل، علائم و درمان آن مي پردازيم.

انواع اعتياد رفتاري و ويژگي هاي آن
اعتياد رفتاري يك نوع عمل است كه فرد به آن وابسته شده، با انجام آن احساس لذت و آرامش مي كند و دفعه بعد براي انجام آن عمل دچار وسوسه مي شود و با شدت و دفعات بيشتري آن رفتار را انجام مي دهد.

اعتياد رفتاري اختلالاتي در شغل، تحصيل و ساير فعاليت هاي فرد ايجاد مي كند . به عنوان مثال شخص در زندگي مشترك و زناشويي اش با مشكلاتي رو به رو مي شود و يا دانش آموزي كه در امتحانات و درسش افت مي كند.

اعتياد رفتاري
بر اساس مطالبي كه بيان شد اعتياد رفتاري مجموعه اي از رفتارهايي مي باشد كه براي فرد زيان و آسيب هايي به همراه دارد اما باز هم فرد اصرار به انجام آن دارد و نمي تواند در برابر انجام آن مقاومت نشان دهد، زيرا كنترل اين رفتارها از دست او خارج شده است و قادر نيست در برابر آن مقاومت نشان دهد.

اعتياد به مواد مخدر مانند ترياك، حشيش، هروئين و غيره مورد تائيد جامعه نمي باشد و بسياري از افراد با مصرف آن مخالفت مي كنند و براي ترك آن اصرار دارند، اما اعتياد رفتاري به طور معمول ناديده گرفته مي شود و افراد به آن توجهي ندارند و درصدد ترك آن نيستند.

هم چنين خانواده ها توجه و حساسيت كم تري در برابر اين اعتياد از خود نشان مي دهند. اين مسائل باعث مي شود تا براي درمان آن اقدامي صورت نگيرد و روز به روز عوارض رواني اعتياد رفتاري افزايش يابد.

عوامل زمينه ساز اعتياد رفتاري
هر چند اعتياد رفتاري ارتباط چنداني به اعتياد مواد مخدر و الكل ندارد و نمي توان ارتباط علت و معلولي براي آن در نظر گرفت اما افرادي كه وابسته به الكل و مواد هستند بيشتر درگير اعتياد رفتاري مي شوند. زيرا اين افراد دچار ويژگي هاي تكانشي و وسواس هستند و همين امر تمايل آن ها را به اعتياد رفتاري افزايش مي دهد.

زمينه خانوادگي و ژنتيكي باعث بروز اعتياد مي شود، افرادي كه اعضاي درجه يك در خانواده شان سابقه اعتياد دارند نسبت به افراد ديگر آسيب پذيري بيشتري دارند و احتمال اين كه گرفتار اعتياد شوند بسيار زياد است.

هم چنين لذت و پاداشي كه فرد در زمان انجام آن رفتار تجربه مي كند او را ترغيب كرده تا دفعات بيش تري آن عمل را انجام دهد و باعث بروز اعتياد رفتاري او شود.

مسئله اي كه منجر به اعتياد رفتاري مي شود توجه نكردن به مشكلات رواني و خانوادگي مي باشد.

در صورتي كه اين مشكلات مورد درمان قرار نگيرد و حل نشود، فرد تلاش مي كند تا راه فراري پيدا كند و به دليل ناتواني در مديريت مشكلات و هيجانات، غرق در انجام فعاليت هاي مي شود تا لذت و خوشي را تجربه كند و مشكلات را فراموش كند در اين حالت به آن رفتار اعتياد پيدا كرده و به انجام آن وابسته مي شود.

نحوه رفتار با افراد كينه اي
نحوه رفتار با افراد كينه اي | چگونه با اين افراد سازگار شويم؟
انواع اعتياد رفتاري
يكي از جديدترين اختلالات، كه در گروه اعتياد قرار گرفته، اعتياد رفتاري نام دارد. متخصصان اعتياد به قمار را اعتياد رفتاري در نظر مي گيرند، نمونه هاي ديگري هم وجود دارد كه براي تشخيص آن لازم است به روانشناس مراجعه كنيد در اين مقاله به تعدادي از انواع اعتياد رفتاري اشاره مي كنيم:

اعتياد به قمار و سرمايه گذاري
اعتياد به خريد
اعتياد به رابطه جنسي
اعتياد به خوردن
اعتياد بازي هاي ويدئويي
اعتياد به ديدن فيلم هاي نامناسب
اعتياد به شبكه هاي اجتماعي
اعتياد به اينترنت
اعتياد به كار

منبع:مركز مشاوره و روانشناسي مشاورانه-اعتياد رفتاري | انواع اعتياد رفتاري

درمان اعتياد رفتاري

اعتياد رفتاري چيست و در مورد روش هاي درماني اعتياد رفتاري چه چيزهايي مي دانيد؟ واژه اعتياد افراد را به ياد مواد مخدر مي اندازد اما امروزه خانواده ها و افراد درگير اعتيادهاي جديدي مي شوند كه به اعتياد هاي رفتاري معروف هستند، اعتيادهاي رفتاري شامل اعتياد به قمار، اعتياد به رابطه جنسي، اعتياد به اينترنت و غيره مي شود.

براي درمان اعتياد رفتاري، مي توان از درمان هاي سنتي و شناخته شده در زمينه اعتياد به مواد مخدر، الكل و داروهاي اعتياد آور استفاده كرد، هم چنين براي درمان اعتياد رفتاري روش هاي درماني نويني طراحي شده است كه در ادامه اين مقاله به بررسي آن ها مي پردازيم و مطالعه آن مي تواند براي شما مفيد باشد.

درمان اعتياد رفتاري، قدم اول شناخت اعتياد رفتاري
بسياري از افراد اعتياد رفتاري را نمي شناسند و در مورد آن هيچ آگاهي ندارند به همين دليل اين مسئله توسط افراد و خانواده ها ناديده گرفته مي شود. در اين خصوص بايد آگاهي و اطلاعات خود را افزايش دهيد و با علائم و نشانه هاي اعتياد آشنا شويد.

اعتياد رفتاري متنوع است و هر كدام از انواع آن نشانه هاي مخصوص به خودشان را دارند به عنوان مثال علائم اعتياد جنسي با اعتياد به اينترنت متفاوت مي باشد. به طور كلي مهم ترين نشانه هاي اعتياد رفتاري شامل موارد زير مي شود:

درگيري ذهني در مورد رفتار
ناتواني كنترل بر فعاليت مورد نظر
ايجاد آسيب هاي مالي و جاني براي خود و اطرافيان
علائم و عوارض اعتياد رفتاري
اعتياد رفتاري با علائم و عوارضي همراه مي باشد اما شدت و تعداد دفعات اعتياد رفتاري در افراد مختلف، متفاوت است به همين دليل اعتياد رفتاري مانند اعتياد به الكل اختلالاتي در عملكرد زندگي افراد به وجود مي آورد كه برخي از آن ها عبارت اند از:

درگير فكري با فعاليت حتي در صورتي كه آن زمان فعاليت انجام داده نمي شود.
دفعات انجام كار افزايش يافته، حتي زمان انجام فعاليت هم ممكن است افزايش يابد.
درگير وسواس فكري عملي مي شود و حس اجبار به سراغش مي يابد تا به طور مكرر اين رفتار را انجام دهد.
نسبت به دفعات قبلي، افزايش مدت زمان و دفعات صورت مي گيرد.
ممكن است فرد مبتلا به اعتياد رفتاري، خانواده و اطرافيانش با خطرات مالي و جاني رو به رو شوند.
بدون توجه به خطرات و عوارض آن، اين رفتار به صورت مكرر و افزايشي انجام مي شود.
منجر به بروز مشكلاتي در جنبه هاي مختلف زندگي از جمله شغلي، تحصيلي و روابط مي شود.
در درمان اعتياد رفتاري موفق نيست و تلاش ها بي نتيجه است.
تصميم در خصوص ترك اعتياد مي گيرد اما در قطع يا كاهش آن فعاليت ناتوان است.
اگر علائم و نشانه هاي اعتياد را در انجام رفتارهايي نظير قمار، سكس، بازي هاي ويديويي و غيره تجربه مي كنيد براي جلوگيري از پيشرفت و پيشگيري بايد از مشاور و روانشناس كمك بگيريد تا اعتياد را به موقع تشخيص دهند و براي رفع آن اقداماتي را انجام دهيد.

منبع:مركز مشاوره و روانشناسي مشاورانه-درمان اعتياد رفتاري